Określenie „ciąża zagrożona” brzmi bardzo groźnie, ale na szczęście oznacza tylko, że wymaga większej troski i uwagi. Ciąża wysokiego ryzyka wykryta odpowiednio wcześnie może zakończyć się szczęśliwym porodem. Należy jednak wiedzieć, czego się spodziewać usłyszawszy taką diagnozę i jak lepiej zadbać o siebie i swoje dziecko.
Spis treści:
Ciąża zagrożona – czynniki ryzyka
Ciąża patologiczna bywa rezultatem ogólnej kondycji matki sprzed poczęcia. Zagrożeniem może stać się również pogarszający się stan zdrowia matki lub dziecka już w trakcie ciąży. Oto czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zagrożenia ciąży:
- zaawansowany wiek – ryzyko ciąży patologicznej jest większe dla kobiet powyżej 35 roku życia;
- styl życia – palenie papierosów, spożywanie alkoholu i zażywanie narkotyków mogą zagrażać ciąży i uszkodzić rozwijające się dziecko;
- przebyte zabiegi – cesarskie cięcie, mała waga urodzeniowa lub przedwczesny poród przy poprzednich dzieciach mogą stanowić zagrożenie dla kolejnych ciąż;
- choroby genetyczne w rodzinie, a także występujące poronienia i śmierć dziecka tuż po urodzeniu;
- choroby takie jak cukrzyca, nadciśnienie, padaczka – ryzyko zwiększa również anemia, infekcja i choroby psychiczne;
- komplikacje – zagrożenie mogą stanowić problemy z macicą, szyjką macicy, łożyskiem czy niepowściągliwe wymioty ciężarnych. Kolejne to wielowodzie i małowodzie (zbyt dużo i zbyt mało płynu owodniowego), zahamowanie wzrostu płodu, konflikt serologiczny (kiedy Rh dziecka jest dodatnie, a matki ujemne);
- ciąża mnoga – zagrożenie częściej pojawia się w przypadku bliźniąt lub większej ilości płodów;
- ciąża przenoszona – jeśli przekroczony został już termin porodu, ryzyko zwiększa się.
Ciąża zagrożona – jak zmniejszyć ryzyko?
Aby zapobiec ciąży zagrożonej lub kiedy już pojawił się problem, warto stosować się do podstawowych, rozsądnych zaleceń. Można:
- umówić się na spotkanie „organizacyjne”. Planując dziecko dobrym pomysłem jest skontaktowanie się z lekarzem. On najlepiej doradzi jak przygotować się do ciąży: zaleci przyjmowanie odpowiednich witamin, pomoże osiągnąć prawidłową wagę, być może zmieni aktualnie zażywane leki. Na spotkaniu będzie też można przedyskutować ryzyko chorób genetycznych i innych powikłań;
- konsultować się z lekarzem podczas ciąży. Będzie wówczas można na bieżąco kontrolować swoje zdrowie i stan dziecka. Lekarz mając ciężarną pod stałym nadzorem, pokieruje na wszelkie ewentualne dalsze badania specjalistyczne;
- jeść zdrowo. Osoba ciężarna szczególnie potrzebuje odpowiedniej ilości substancji odżywczych, a zwłaszcza kwasu foliowego, wapnia i żelaza. Najlepsze są witaminy naturalne, pochodzące z pożywienia, a ich ewentualne braki można uzupełnić suplementami. W przypadku chorych np. na cukrzycę należy poprosić lekarza o dodatkowe wskazówki dotyczące żywienia;
- rozsądnie nabierać wagi. Pomoże to dziecku prawidłowo się rozwijać a zbędne kilogramy będzie łatwo zrzucić po porodzie. Przy normalnej budowie ciała kobieta powinna przytyć od 11 do 16 kilogramów. Nie jest to jednak regułą: przy nadwadze wzrost masy ciała jest mniejszy. Jeśli ciąża jest mnoga, przyszła mama przytyje więcej. O idealnej wadze w ciąży należy porozmawiać z lekarzem;
- unikać szkodliwych substancji. Należy bezwzględnie rzucić palenie, nie spożywać alkoholu ani narkotyków – one bardzo szkodzą dziecku. Warto spytać lekarza o aktualnie przyjmowane leki i suplementy, być może pojawi się konieczność, aby z niektórych z nich zrezygnować.
Ciąża zagrożona a specjalistyczne badania
W ciąży zagrożonej, oprócz rutynowych badań i wizyt kontrolnych, lekarz może zlecić szereg innych badań, np.:
- specjalistyczne badanie USG – badanie ultrasonograficzne płodu ma za zadanie wykryć potencjalny nieprawidłowy rozwój dziecka;
- amniopunkcję – podczas tego badania nakłuwa się owodnię i pobiera próbkę płynu, który wypełnia macicę. Zwykle przeprowadza się je po 15 tygodniu ciąży, aby wykryć choroby genetyczne, wady cewy nerwowej i inne wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego;
- biopsję kosmówki – podczas badania (przeprowadzanego zwykle między 10 a 12 tygodniem) pobiera się próbkę komórek z łożyska;
- kordocentezę – to wysoce specjalistyczne badania przeprowadza się po 18 tygodniu ciąży. Polega na pobraniu krwi płodu z pępowiny i może wykryć aberracje chromosomowe, infekcje, nieprawidłowość we krwi;
- badanie długości kanału szyjki macicy – aby wykluczyć ryzyko przedwczesnego porodu, przeprowadza się badanie USG celem ustalenia długości szyjki macicy;
- testy laboratoryjne – pobrana zostaje próbka wydzieliny z pochwy, którą bada się na obecność fibronektyny – substancji, która działa jak klej pomiędzy owodnią a ściankami macicy. Jeśli wykryto ją w śluzie, może oznaczać przedwczesny poród;
- profil biofizyczny płodu – to badanie sprawdza ogólną kondycje płodu i składa się z testu niestresowego (badanie czynności serca) i USG.
Niektóre z badań prenatalnych niosą ze sobą niewielkie ryzyko poronienia. Dobrze jest porozmawiać o korzyściach i niebezpieczeństwach badań z lekarzem i pamiętać, że ostateczna decyzja o ich wykonaniu należy do rodziców.
Ciążą zagrożona – czego się spodziewać
Po usłyszeniu diagnozy „ciąża zagrożona”, przyszłą mamę może sparaliżować strach o bezpieczeństwo swoje i maluszka. Na pewno niewskazane jest w tej sytuacji zdenerwowanie. Stres może być szkodliwy, dlatego tak ważny jest spokój. Warto poprosić lekarza o radę. Podpowie on, jak zachować dobre samopoczucie w trakcie ciąży.
W ciąży zagrożonej najważniejszy jest dobry i stały kontakt z lekarzem. To on podpowie, na co zwracać szczególną uwagę i uczuli na niepokojące sygnały organizmu takie jak:
- krwawienie z dróg rodnych,
- uporczywe bóle głowy,
- ból lub skurcz w dolnych partiach brzucha,
- wodnista, obfita wydzielina z pochwy,
- regularne lub częste skurcze, czyli spięcia w dole brzucha,
- brak aktywności płodu,
- ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu,
- zaburzenia widzenia, w tym zamazany obraz.
Wspólnie będzie można ustalić, które objawy powinny wzmóc szczególną ostrożność i kiedy szukać natychmiastowej pomocy.
W ciąży zagrożonej nie należy spodziewać się samych przykrych chwil. Kobieta będąc otoczona opieką ma szansę na dobre samopoczucie. Najważniejsze to myśleć pozytywnie i małymi, zdrowymi kroczkami zbliżać się do upragnionego rozwiązania.
